“छैठीले भनेको सत्य”

पुरानो समयमा, एक गाउँमा एक घर थियो—जहाँ नवजात बालक जन्मेको छैठौँ दिन छैठी डाकेर उसको भाग्य हेर्ने प्रथा प्रचलित थियो।
त्यही दिन, हातमा अक्षरको पाती, आँखामा अद्भुत गम्भीरता लिएर छैठीले बालकलाई हेरी र भनिन्—

“यो छोरो उन्नाइस वर्ष पुग्नेबित्तिकै बेहुला बन्छ। तर विवाहको दिन उसको जीवनमा बाघ ले ठूलो अनिष्ट ल्याउनेछ।”

गाउँका सबै मानिसहरू यिनै शब्दले केही वर्षसम्म डराइरहे।
तर समय भने नदीजस्तै बगेर जान्थ्यो।
बालक जवान भयो, उन्नाइस वर्षमा उसका बिहेका तयारीहरू सुरु भए, जोडी मिल्यो, साइत जुर्यो।

विवाहको दिन जन्ती जंगलको बाटो हुँदै जाँदै थियो।
छैठीको भनाइ सम्झिँदै, जन्ती टिमले हतियार लिएर जानुमा सुचिता देखे।
र साँच्चै—
जंगलको झाडी छिचोल्दै एक बाघ कराउँदै प्रकट भयो।

सुरक्षा पहिलो, त्यसैले हतियारधारी जन्तीले बाघलाई मारिदिए।
सबैको मन हलुका भयो—
“अब अनिष्ट टर्यो,” भनी।

तर यो कुरा बेहुलालाई भने भनिएको थिएन।

बिहे सकिएर घर फर्किएपछि जन्तीले भने—
“आज तलाई हान्न आउँदै गरेको बाघ हामीले जंगलमै मारिदियौँ।”

यो सुनेपछि बेहुलाको मनमा अनौठो रिस चुलियो।
“मलाई मार्न आएको बाघ? मरेको भए पनि, एकचोटि हेरेरै छोड्छु!”
भनी उनी साथीसहित बाघ परेको ठाउँमा पुग्यो।

मरेको बाघ नचले पनि—
उसका दाँतहरू अझै तिखा, डरलाग्दा, जङ्गली रगतको गन्ध मिसिएको।

बेहुलाले रिसको जोशमा
बाघको बङ्गारामा लात्तो हान्यो।
तर भाग्य ले पनि आफ्नो बाटो छोड्दैन—
खुट्टा चिप्लियो,
र दायाँ पिँडुलो बाघको दाँतमा गहिरोसम्म छिर्‍यो।

घाउ त त्यतिखेर सामान्य जस्तै लाग्यो,
तर बाघको दाँतमा अड्किएको फोहोर र किटाणु
धेरै विषाक्त थियो।

घाउ दिनदिनै सुन्नियो,
रात–रातै ज्वरो,
शरीर कमजोर,
औषधिले शान्त पार्न नसक्ने दुखाइ…
अन्ततः त्यही घाउ नै उसको मृत्युको कारण बन्यो।

गाउँमा भनीयो—
“बाघले तानेर लगेझैँ त नलागेको हो,
तर बाघकै कारण त गएको हो नि!”

बुढाबुढीहरू सुस्केरा हाल्दै भने—

“छैठीले भनेको कुरा भाग्यले अर्कै ढङ्गले पूरा गर्‍यो।
बाघले प्रत्यक्ष नभए पनि
अन्ततः मृत्युको कारण बाघ नै बन्यो।
भाग्यले चाल ढुङ्गा छले पनि,
साँचोबाट कहिल्यै बंचिन सकिँदैन।”

त्यस दिनदेखि गाउँलेहरू
छैठीको भनाइलाई
दैव–दृष्टि माने।
र यो कथा गाउँ–गाउँमा
‘छैठीले भनेको सत्य’ भनेर सुनाइने लोककथा बन्यो।